Meillionen Fach

Bydd unrhyw un sy’n caru cefn gwlad wrth eu boddau â’r paradwys hwn. Mae’r bwthyn hwn yn un o bâr o dan yr un to, 2 filltir o’r arfordir, ac mae wedi’i leoli i fyny lôn wledig dawel, hudolus 1.4 milltir o brif ffordd y B4413, ar fferm weithiol lle mae’r Gymraeg yn cael ei defnyddio fel y brif iaith. Mae’r gerddi a’r iard yn hynod o daclus ac wedi’u cadw’n dda, gyda blodau a llwyni tymhorol. Mae iard y fferm ar wahân i’r bwthyn, ac mae hynny’n golygu ei fod hyd yn oed yn fwy tawel. Dyma’r lleoliad delfrydol i archwilio pentrefi hardd, traethau ardderchog, traethau bychain a phorthladdoedd Pen Llŷn.

Mae pentref hyfryd Aberdaron 3 milltir i ffwrdd gyda thafarndai, caffis, siopau a becws hyfryd, a Phorth y Swnt, sef canolfan ddehongli yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol. Ymysg y lleoedd gorau i fwyta yn yr ardal mae Tŷ Newydd a’r Ship yn Aberdaron, sef y tafarndai da agosaf hefyd (3 milltir), Neuadd Tremfan yn Llanbedrog (8 milltir) a’r Ship yn Edern (9 milltir). Mae hefyd yn werth ymweld â chaffi Plas yn Rhiw (2 filltir), y caffis yn Aberdaron (y Gegin Fawr, Hen Blas a siop goffi’r Becws), Caffi’r Cwm a chaffi Tŷ Newydd yn Uwchmynydd (4 milltir) – heb anghofio’r bwytai a’r caffis rhagorol a niferus yn Abersoch (8 milltir).

Mae nifer o atyniadau yn yr ardal, gan gynnwys Plas yn Rhiw – plasty o’r 17eg ganrif o dan ofal yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol (2 filltir). Mae hefyd yn werth ymweld â phentref Aberdaron heb os, i gael diwrnod ymlaciol – cyn-bentref pysgota ydyw, a chyfeirir ato weithiau fel ‘Land’s End’ Cymru. Y pentref oedd man gorffwys olaf y pereririon a oedd yn teithio i Ynys Enlli. Mae hefyd yn werth ymweld â Phorthoer, sy’n enwog am gael tywod sy’n chwibanu! Mae’r traeth yn dlws a diarffordd – un o’r traethau mwyaf perffaith yng Nghymru. Dim ond 4 milltir i ffwrdd ydyw, ac mae’n lle gwych i fynd i ymlacio. Mae caffi ar y traeth a theithiau cerdded prydferth yno.

Profiad arbennig arall yw dal cwch i Ynys Enlli o Borth Meudwy (3 milltir). Ffoniwch Colin i archebu eich taith ar 07971 0769895. I weld golygfeydd hardd, teithiwch i fyny Mynydd Mawr, Uwchmynydd lle gallwch weld draw i Ynys Enlli ac yn ôl dros Ben Llŷn. Mae Saffari Morol Top Cat (2 filltir) yn cynnig bywyd gwyllt a theithiau pysgota, ac yn Nefyn (11 milltir), mae Amgueddfa Forwrol Llŷn a thaith o gwmpas bragdy lleol Cwrw Llŷn. Cerddwch ar hyd y llwybrau natur, ymwelwch â’r gerddi hardd ac archwiliwch nifer o wahanol fathau o adeiladau eco a threftadaeth yn Felin Uchaf, Rhoshirwaun (1 filltir). Mae Canolfan Iaith Gymraeg a Threftadaeth Nant Gwrtheyrn yn ddiwrnod allan gwych arall, lle mae caffi, traeth, teithiau cerdded a golygfeydd arbennig – fel y mae Cricieth gyda’i gastell Cymreig enwog.

Traethau

• Porth Ysgo – rhaid ichi ymweld â thraeth cudd hardd Porth Ysgo, sy’n cynnig lleoliad gwirioneddol ramantaidd. Dim ond 1.7 milltir i ffwrdd ydyw, ac felly mae’n daith gerdded hyfryd – neu gallech yrru yno, wrth gwrs.
• Traeth Aberdaron – traeth tywod ger cyfleusterau’r pentref tlws hwn. 3 milltir.
• Traeth Penllech – 4 milltir.
• Porthoer – 5 milltir.
• Porth Iago – 5 milltir.
• Tywyn, Tudweiliog – traeth cuddiedig hyfryd y gallwch gyrraedd o’r llwybr arfordirol. 6.5 milltir.
• Abersoch – 8 milltir.
• Porthdinllaen – 10 milltir.

Dyma 10 o’r traethau mwyaf poblogaidd ym Mhen Llŷn.

Cerdded

• Teithiau cerdded yn uniongyrchol o’r bwthyn.
• Mynydd Rhiw – 1 filltir.
• Llwybr Arfordirol Llŷn (rhan o Lwybr Arfordirol Cymru Gyfan) – 84 milltir o gwmpas Pen Llŷn, o Gaernarfon i Borthmadog. Mae’r man ymuno agosaf lai na 2 filltir o’r bwthyn ym Mhorth Ysgo. Gallwch gadw lle ar y Bws Arfordirol o flaen llaw i fynd â chi o’r bwthyn i ben eich taith.
• Yr Eifl – Cadwyn o fynyddoedd gan gynnwys y pwynt uchaf ar Ben Llŷn. 4.5 milltir o hyd. 15 milltir o’r bwthyn.

Beicio

• Llwybrau beicio ar ffyrdd gwledig o’r bwthyn.
• Canfyddwch fwy am feicio ar Ben Llŷn.

Pysgota

• Pysgota bras hamdden Llŷn – 1 filltir.
• Darllenwch fwy am yr amrywiaeth o gyfleoedd i fynd i bysgota ar Ben Llŷn – opsiynau addas i bobl o bob oedran.

Golff

• Clwb Golff Abersoch – cwrs golff 18 twll, ger y traeth. 8 milltir.
• Clwb Golff Nefyn a’r Cyffiniau – 26 twll, yn cynnig dau gwrs 18 twll ar y clogwyn gyda golygfeydd arfordirol rhagorol. 10 milltir.
• Canolfan Golffio Llŷn – Penyberth. Maes ymarfer golff 15 bae, man ymarfer potio a byncer a chwrs golff 9 twll gyda golygfeydd o’r môr. Addas i ddechreuwyr a chwaraewyr profiadol – mae modd llogi ffyn golff. 11 milltir.

Merlota

• Stabl a Chanolfan Farchogaeth Lusitano Pen Llŷn, Llaniestyn. Marchogaeth i bobl sydd ag unrhyw fath o brofiad – 6 milltir.
• Stablau Marchogaeth Llanbedrog – gwersi marchogaeth ac ati. Teithiau ar draethau a bryniau. 8.5 milltir.
• Canolfan Farchogaeth Cilan – Abersoch. Teithiau ar y traeth a mwy. Gwych ar gyfer plant a dechreuwyr. 11 milltir.
• Dysgwch fwy am farchogaeth ar Ben Llŷn.

Chwaraeon Dŵr

• Mae traeth Abersoch yn cynnig dŵr gwastad ar gyfer tonfyrddio a sgïo ar y dŵr, hwylio, mynd ar gychod pwerus a bordhwylio. 8 milltir.
• Mae Porth Neigwl yn lleoliad poblogaidd iawn ar gyfer syrffiwyr a chorff-fyrddwyr. 9 milltir.
• Dysgwch fwy am chwaraeon dŵr ar Ben Llŷn.